Interventieplan 4 Sociale Stad
In dit interventieplan hebben we 10 hoofdinterventies gepresenteerd. Hiermee sturen we in deze bestuursperiode op de transformatie in het sociale domein en het borgen van de betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid. Eén van deze interventies is het doorontwikkelen van ons stelsel voor Wmo en Jeugdhulp. Het jaar 2020 staat voor een belangrijk deel in het teken van de voorbereidingen. Daarnaast is het van belang de zorgcontinuïteit goed te borgen, en ook in 2020 te sturen op onze doelstellingen en te werken vanuit onze leidende principes. Om de toegankelijkheid voor de inwoners ook in deze periode te kunnen waarborgen, houden we de expertise en capaciteit bij onze toegangspoorten, de sociale wijkteams en de GGD (voor beschermd wonen), op voldoende niveau.

Herijking welzijnsaanbod en werken met stadsdeelagenda’s
In 2020 gaan we aan de slag met het versterken van de 'Brede Basis' voor volwassenen en ouderen. We brengen het huidige collectieve en preventieve aanbod en de mogelijkheden voor versterking en vernieuwing in kaart. Op basis hiervan komen we in 2020 tot een visie opde Brede Basis voor volwassenen en ouderen, inclusief een sturingsmodel en afwegingskader voor de subsidiëring van het welzijnsaanbod.

In 2020 continueren we de werkwijze van stadsdeelagenda’s met een gerichte inzet van welzijnsaanbod voor jeugd en volwassenen en ouderen in de wijken, aansluiting bij de preventieve gezondheidsaanpak en voorkomen van zorg door vraaggerichte inzet van lichte steun en collectief welzijnsaanbod. We vinden het belangrijk om vrijwilligers in onze stad te ondersteunen. We subsidiëren de activiteiten van de Vrijwilligerscentrale en verstrekken bijdragen uit het Vrijwilligersfonds ter stimulering van kleine vrijwilligersinitiatieven. We blijven in 2020 inzetten op het versterken van de maatjesprojecten en lotgenotencontact. We continueren het Mantelzorgcompliment en, afhankelijk van de evaluatie in 2019, de Respijtzorgregelingen.

Inclusie
Daarnaast werken we in 2020 gericht aan inclusie.  We organiseren een jaarlijkse 'Dag van de inclusie', waarbij we vanuit de gedachte 'Samen maken we onze stad  tot wat ze is: kleurrijk en divers' met onze partners in de stad en de diverse doelgroepen in gesprek gaan. De opbrengst nemen we mee in onder meer de uitwerking van de inclusieagenda voor mensen met een beperking en het vervolg op de regenboogagenda.

Voorbereiding nieuwe wet Inburgering
In 2020 bereiden we ons voor op de invoering van de nieuwe Wet Inburgering (nWI) die in 2021 van kracht zal gaan. In lijn met het uitgangspunt van het Rijk, zetten we ons in 2020 in voor de zogenoemde ‘ondertussengroep’: dit zijn inburgeringsplichtige statushouders die nog onder de huidige Wet Inburgering 2013 vallen. Voor uitgeprocedeerde asielzoekers continueren we de huidige opvang.

Ouderen: passend, goed gespreid en divers aanbod
Bij de dagbesteding voor ouderen zorgen we ervoor dat het komende jaar voldoende plaatsen beschikbaar zijn, ook met de groei van het aantal ouderen in Nijmegen. Daarbij blijven we streven naar zoveel mogelijk spreiding van locaties in de stad en diversiteit in het aanbod. Met de zorgverzekeraar wordt nauwere samenwerking gezocht om zorg en welzijn voor ouderen zo passend mogelijk aan te bieden.

Wijkaccommodaties: nieuw beleid en transformatie huidig aanbod
Met het uitvoeren van een  nieuw beleidskader willen we maximaal ruimte geven aan ontmoeting).
 Ten aanzien van onze eigen wijkaccommodaties streven we naar een zo efficiënt mogelijke benutting, instandhouding en spreiding maximaal afgestemd op de behoefte van de bewoners en de wijk en onze hoofddoelen in het sociale domein. Conform de opdracht in de stadsbegroting zetten we voor onze gemeentelijke accommodaties in op structurele transformatie van de gemeentelijke jaarlasten van 0,5 tot 1,0 miljoen euro door efficiënter gebruik, inclusief mogelijke sluiting van enkelen en inclusief samenwerking met private voorzieningen. Het jaarlijkse bedrag dat hiermee vrij gemaakt kan worden, zetten wij in voor het stimuleren van initiatieven in de wijk, verbeteren van bestaande wijkcentra en verhuizen van activiteiten/groepen naar alternatieve locaties van de gemeente of van private partijen.

Wijkaanpak
In alle stadsdelen zorgen we voor een goed samenwerkend netwerk van professionals en  bewoners (groepen). We faciliteren en stimuleren bewonersinitiatieven en activiteiten. We zorgen voor een goede infrastructuur van wijkgerichte communicatievormen (overleg, wijkbladen en sociale wijkmedia). Daar waar kansen blijven liggen, problemen of achterstanden zijn, sturen we op een gerichte aanpak op buurt of wijkniveau (wijkaanpakprogramma’s of aanpak van woonoverlast). We dragen vanuit het wijkperspectief bij aan het tot stand komen van strategische projecten en opgaven om zo de aansluiting met de geschiedenis en context in de wijk te borgen. Daarnaast faciliteren en stimuleren we spelen, bewegen en ontmoeten voor inwoners van 0 tot 80 jaar.

Wijkteams: toegankelijkheid blijft aandachtspunt
In 2020 continueren wij de inzet van de sociale wijkteams als lokale toegangspoort voor Wmo en Jeugdhulp. Voor de jeugdhulp zijn daarnaast ook de huisarts, jeugdarts en rechter wettelijke verwijzers. Ook regieteams en het Veiligheidshuis mogen gecontracteerde zorg inzetten. We zijn positief over de resultaten bij het 'werken binnen budget' bij ambulante Wmo, en zetten deze werkwijze ook in bij de toeleiding van ambulante jeugd. Door blijvend hoge instroom blijven de wacht- en doorlooptijden bij de wijkteams een doorlopend aandachtspunt. Met name in de toeleiding naar jeugdhulp zien we knelpunten, die we samen met Sterker oppakken.

Jeugdpreventie stadsdeelgericht versterken

Bindkracht10 en Sterker (W2) zijn in 2019 gestart met het opstellen van stadsdeelagenda’s jeugd voor alle stadsdelen. Daarmee willen wij de fragmentatie in het preventieve veld aanpakken en het traditioneel gegroeide aanbod flexibiliseren en ophangen aan concrete, per stadsdeel gedifferentieerde opgaven.
De werkwijze met stadsdeelagenda’s is nog nieuw en in ontwikkeling. In drie stadsdelen gaan we deze werkwijze verdiepen en verbreden door meer partijen, zoals de GGD, mede-eigenaar te maken van de jeugdagenda.  Vanuit het onderwijsbeleid wordt onderzocht op welke wijze deze middelen gerichter en effectiever kunnen worden ingezet ter ondersteuning van deze aanpak. De gemeente is verantwoordelijk voor de handhaving van de kwaliteit van de kinderopvang. GGD Gelderland Zuid voert het toezicht hierop uit. In 2020 zal het toezicht op de gastouderopvang geïntensiveerd worden.

Blijven inzetten op interventies Jeugd
De  ingezette  interventies jeugd (zoals benoemd in het interventieplan fase 2, 3 en 4) zetten we door. De effecten blijven we scherp monitoren, o.a. in de contractmanagementgesprekken. Onze inzet op het reduceren van de instroom in dagbehandeling voor jeugdigen met licht verstandelijke beperking (LVB) en ontwikkelingsachterstanden continueren we in 2020. In 2020 zetten we strak contractmanagement op deze bouwsteen voort.  Op basis van de uitkomsten van een extern onderzoek naar de effectiviteit, efficiëntie en kwaliteit van de netwerksamenwerking in Nijmegen rondom het jonge kind (0 t/m 6 jaar), bezien we of een aanpassing in de toegang tot hulp aan jonge kinderen nodig is.

De werkwijze van 'werken binnen budget' (kwartaalgesprekken met de sociale wijkteams) breiden we uit naar jeugd, om meer gebruik te maken van de mogelijkheden van het voorveld. De stadsdeelagenda’s richten zich ook grotendeels op deze uitdaging. Met de huisartsen hebben we verdergaande afspraken gemaakt over de inzet van praktijkondersteuners (POH) Jeugd en zo meer op te lossen middels begeleiding door de POH en/of toeleiding naar welzijnsoplossingen. We blijven ook in 2020 de samenwerking zoeken tussen onderwijs, welzijn en jeugdhulp. We werken toe naar nieuwe onderwijs-zorgarrangementen waarbij we de ambulante jeugdhulp dichter bij het onderwijs  (zowel primair en voortgezet (speciaal) onderwijs) willen organiseren.

Samen met jeugdhulpaanbieders werken we hard aan het voorkomen of verkorten van jeugdhulp met verblijf. In 2020 ligt de focus bij jeugdzorg met verblijf o.a. op:

• de JIM-aanpak (Jouw Ingebrachte Mentor) als middel om regie en verantwoordelijkheid bij het gezin/netwerk te houden
• inzet van Buurt/Steungezinnen als vroegtijdige ontlasting voor gezinnen
• groei op het volume van pleegzorg en op gezinshuizen in 2021
• op basis van data sturen op de inzet van zorg, de doorlooptijden en de uitstroom.

Toename meldingen Veilig Thuis door nieuwe meldcode; aandacht voor complexe scheidingen en structurele onveiligheid gezinnen

We geven uitvoering aan  de regionale en lokale aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling 2017-2020. Extra aandacht is er in 2020 voor de evaluatie van de pilot ‘structurele onveiligheid’. In 2019 is gestart met een Omgangshuis in Nijmegen en een pilot aanpak complexe scheidingen in Nijmegen Noord. Dit loopt door in 2020. In 2019 is de aangescherpte meldcode van kracht geworden en is de radarfunctie voor Veilig Thuis ingegaan. Dit zorgt voor een forse toename van het aantal meldingen en adviesvragen bij Veilig Thuis-organisaties, ook bij Veilig Thuis Gelderland Zuid. Samen met Veilig Thuis en lokale partners, waaronder de sociale wijkteams, wordt in 2020 gewerkt aan de implementatie van de geactualiseerde samenwerkingsafspraken. In 2020 wordt gestart met voorbereidingen van een meerjarenplan aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling vanaf 2021. Voor 2020 is er door toenemende aantal meldingen een risico van hogere kosten. De GGD komt in 2019 met een aanvullende begrotingswijziging, die een structureel effect zal hebben vanaf 2020. We hebben alvast rekening gehouden met een negatief effect van € 460.000 voor 2020 en verder.

Bezuiniging GGD
We geven invulling aan de bezuinigingstaakstelling bij de verbonden partij GGD, van 1% oplopend naar 3%, van € 121.000 in 2021 oplopend naar structureel € 364.000 in 2023 en verder. We gaan hierover in overleg met de GGD.

Aansluiting gezondheidsaanpak op  stadsdeelagenda’s volwassenen en jeugd
We ondersteunen mensen die gezondheidsrisico lopen en/of waar veel gezondheidswinst valt te behalen. Dit doen we onder andere door de inzet van gezondheidsmakelaars.  Deze inzet gaan we eind 2019 evalueren. Op basis daarvan willen we in 2020 een nieuwe opdracht formuleren, die aansluit bij de welzijn en zorgaanpak in de wijken. Specifieke projecten die we faciliteren zijn: 'Beweeg je fit' voor kinderen met overgewicht/obesitas, project Gezondheidsvaardigheden voor laaggeletterden en de Herstelcirkel psychische kracht.

Gezonde leefomgeving onderdeel van Omgevingsvisie
Een gezonde leefomgeving wordt onderdeel van de Omgevingsvisie, die in 2020 zal worden vastgesteld. Diverse programma’s leveren bijdragen, o.a. luchtkwaliteit, sportaccommodaties en inrichting openbare ruimte. Vanuit het taakveld Volksgezondheid  realiseren we onder andere diverse beweegroutes en groene schoolpleinen.

Dierenwelzijn
In 2020 starten we met de  uitvoering van het dierenwelzijnsbeleid op basis van de nota dierenwelzijn,  die aanvullend op de inventarisatie beleidsuitgangspunten voor het vervolg definieert.

Diversiteit
We hebben geconstateerd dat tot nu toe een deel van de beschikbare subsidiebudgetten onbenut blijft. We verlagen daarom dit budget met een bedrag van € 65.000. We verwachten dat dit geen merkbaar resultaat heeft voor de uitvoering.

Nieuwbouw GGD
Het Algemeen bestuur  van de GGD Gelderland Zuid (AB GGD-GZ) heeft ingestemd met nieuwbouw in Nijmegen voor GGD Gelderland-Zuid. Dit is mede ingegeven door het feit dat verbouwing van het huidige gebouw aan de Groenewoudseweg vele malen duurder is dan nieuwbouw.  Het AB GGD-GZ heeft in april 2018 ingestemd met scenario 2: nieuwbouw met bovengronds parkeren op het terrein. Als het voorkeursscenario niet gerealiseerd kan worden, valt de GGD terug op een tweede scenario dat hogere kosten met zich mee zal brengen. Wij hebben in onze zomernota 2019 rekening gehouden met scenario 2.

Huishoudelijke Hulp: mogelijke aanpassing Wmo t.b.v. resultaatgericht werken
Met ingang van 1 januari 2019 zijn de zorgaanbieders Huishoudelijke Hulp verplicht conform cao-VVT  de nieuwe loonschalen toe te passen voor hun medewerkers.  De huidige Cao loopt medio 2019 af, de verwachting is dat de lonen daarna weer verder zullen stijgen. Dit betekent dat de tarieven vanaf 2020 naar verwachting  verder zullen stijgen. Op 12 april 2019 heeft minister De Jonge de brief  ‘Resultaatgericht werken in de Wmo 2015’ aan de Tweede Kamer gestuurd.  In deze brief gaat de minister in op de uitspraken van de Centrale Raad van Beroep en kondigt hij een voornemen aan tot spoedige aanpassing van de Wmo 2015, waarbij hij zowel het beschikken op basis van resultaat als op basis van uren mogelijk wil maken. Totdat hierover meer duidelijk is, houden we vast aan het indiceren conform CIZ-protocol (Centrum Indicatiestelling Zorg) voor nieuwe aanvragen. Met het oog op de stelselwijziging per 2021 hebben we op 26 maart 2019 besloten de overeenkomsten met de zorgaanbieders met 1 jaar te verlengen tot 2021.

Nieuwe aanbesteding Hulpmiddelen en woningaanpassingen
In 2019 besteden we de hulpmiddelen opnieuw aan. Het huidige (regionale) contract met Medipoint loopt juni 2020 af. Voor de nieuwe contractperiode gaan we wederom voor een regionale aanbesteding binnen de regio Rijk van Nijmegen;  nu sluit ook de gemeente Mook en Middelaar aan. De samenwerking met de huidige leverancier, Medipoint,  is inmiddels geëvalueerd. Op basis van de uitgaven in de afgelopen jaren hebben we het budget voor hulpmiddelen verlaagd maar wel rekening gehouden met de aanbesteding die nog uitgevoerd moet gaan worden.

Doelgroepenvervoer
In 2019/2020 besteden we via BVO DRAN (Bedrijfsvoeringsorganisatie Doelgroepenvervoer Arnhem Nijmegen) het doelgroepenvervoer (waaronder voor Nijmegen het leerlingenvervoer, Wmo-vervoer en jeugdzorgvervoer) opnieuw aan. Het huidige contract loopt tot 1 augustus 2020.

De autonome vraag naar vervoer en de daarmee gepaard gaande kosten zullen de komende jaren fors stijgen door demografische ontwikkeling  en andere factoren, zoals personeelskrapte, btw-verhogingen, wegvallen van de BPM-vrijstelling (vrijstelling voor belasting op persnonenauto's en motorrijwielen) voor taxi’s, wegvallen van de provinciale subsidie en de ambitie ten aanzien van duurzamer vervoer . In Nijmegen zien we een zeer sterke toename van het Wmo-vervoer, zowel in aantal deelnemers als in aantal ritten. We maken een nadere analyse om te kunnen bepalen of het beleid en/of de toeleiding moet worden aangescherpt.

Nieuwe aanbesteding Beschermd Wonen
Met ingang van 2020 wordt de nieuwe aanbesteding van kracht. Uitgangspunten van deze aanbesteding zijn: binnen de beschikbare (rijks)middelen blijven, zorginstellingen niet uitbreiden maar meer lichtere vormen van zorg  aanbieden, en het totaal van persoonsgebondenbudgetmiddelen en zorg-in-naturamiddelen gelijk houden ten opzichte van voorgaande jaren.
Daarnaast verlagen we de reserve voor beschermd wonen in 2022 eenmalig met 4 miljoen euro. Op grond van de landelijke afspraken met het Rijk over het nieuwe verdeelmodel neemt het financieel risico voor de gemeente Nijmegen af. De exacte consequenties brengen we komend jaar in beeld.

Medische heroïnebehandeling efficiënter uitvoeren
In het coalitieakkoord is afgesproken om de voorziening voor de medische heroïnebehandeling vanaf 2020 uit te voeren binnen de middelen die het Rijk daarvoor beschikbaar stelt. Eerder legde de gemeente Nijmegen zo’n 0,2 miljoen euro bij uit eigen middelen. We nemen dit op in de subsidieafspraken die we met Iriszorg maken voor 2020.

Maatschappelijke opvang
In 2017 hebben wij het meerjaren beleidsplan voor beschermd wonen en maatschappelijke opvang vastgesteld. Eind 2019 moeten wij samen met de regiogemeenten aan het ministerie van VWS en de VNG een definitief regionaal uitvoeringsplan voorleggen, waarin we vastleggen hoe we vanaf 2021 samenwerken met de gemeenten binnen de regio Gelderland Zuid (o.a. verdeling van verantwoordelijkheden, beschikbaar budget en financiële risico’s). In 2020 volgt de voorbereiding hiervoor. Solidariteit is het uitgangspunt voor de intergemeentelijke samenwerking. Onderwerpen waar afspraken over worden gemaakt voor 2020 en verder:  financiering regionale voorzieningen (o.a. Hulsen, Vince, Multifunctioneel Centrum en de crisisopvang), toegang (centraal coördinatiepunt voor 24-uursopvang en Beschermd Wonen), verbetertraject voor nazorg ex-gedetineerden, regionale aanpak zorgketen prostitutie, ambulantisering crisisopvang. Voor De Hulsen voeren we nu een haalbaarheidsonderzoek uit. Als de uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek positief zijn, wordt in 2020 gestart met de bouwwerkzaamheden en de overplaatsing van de huidige cliënten naar tijdelijke opvanglocatie(s).

Opvang Dak- en thuislozen: Skaeve Huse
In 2019 gaan we door met het trajectmatig en resultaatgericht werken van opvang naar een zo zelfstandig mogelijk bestaan, inclusief de aansluiting op de gebiedsgerichte ondersteuning in de wijken en dorpen. Inmiddels is voor beide beoogde locaties voor Skaeve Huse een (tijdelijke) omgevingsvergunning aangevraagd. In Noord is dat aan de Stationsstraat, in Zuid aan de Stadbroekseweg. In de loop van 2019 zal dit proces verder worden afgehandeld (vermoedelijke realisatie in 2020).

We werken samen met een groot aantal maatschappelijk instellingen, stichtingen en verenigingen. We hebben subsidierelaties met een aantal grote instellingen zoals Bindkracht 10, Sterker sociaal werk, Iriszorg. Op grond van de Wmo en de Jeugdwet kopen we zorg in bij een groot aantal aanbieders van beschermd wonen, ambulante Wmo, huishoudelijke hulp en ambulante jeugdhulp en jeugdzorg met verblijf. Ook werken we samen met onderwijsinstellingen, woningcorporaties, verzekeraars en verbonden partijen waarvan de GGD een belangrijke is. De GGD voert het volgende takenpakket uit:

1. monitoring, signalering en advisering op het gebied van publieke gezondheid
2. infectieziektebestrijding;
3. technische hygiënezorg;
4. medische milieukunde;
5. publieke gezondheid bij incidenten, rampen en crises
6. toezicht op organisaties voor kinderopvang;
7. toezicht op de kwaliteit van de uitvoering van de WMO;
8. jeugdgezondheidszorg;
9. gezondheidsbevordering en leefstijl;
10. openbare geestelijke gezondheidszorg;
11. forensische geneeskunde;
12. het voorzien in een Advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling.