Ons beleid ten aanzien van taakmutaties, IU’s en DU’s houdt in dat wij als gemeente niet één op één het Rijk willen volgen bij de bestemming van de gelden. Wij maken een eigen afweging die zoveel mogelijk integraal is, die past binnen het gemeentebrede beleid en die zo goed mogelijk aansluit bij de lopende begroting. Deze integrale afweging houdt in dat ook andere aspecten bij de afweging worden betrokken, zoals de inzet van de rijksgelden voor de invulling van bezuinigingen, voor het opvangen van eventuele tekorten of voor budgetwensen binnen andere beleidsterreinen.  
Het uitgangspunt is dat als er geen harde afspraken bestaan met derden, regiogemeenten of het Rijk we integraal afwegen. Om dit te bepalen toetsen we de uitkering aan  vier criteria. Hierbij geldt  dat 'aan hoe meer criteria er voldaan wordt, hoe bezwaarlijker de integrale afweging is voor een bepaald beleidsterrein'.  Deze vier criteria zijn:

• Bijdrage is één op één gekoppeld aan de uitvoering van (een) bestaande taak/beleid
• Bijdrage is bestemd voor regionale functie
• Bijdrage is bestemd voor een open einde regeling
• Voor de inzet van deze bijdrage zijn afspraken met derden gemaakt

Twee keer per jaar verschijnt er een circulaire van het Rijk over het gemeentefonds; in mei en in september (in december verschijnt er een beperkte circulaire). Op die momenten brengen we de budgetten die we ontvangen voor taakmutaties, DU’s en IU’s in beeld.
In onderstaande tabel doen wij een voorstel waarin is aangegeven welke middelen ten gunste van het programma komen en welke (deels) vrijvallen ten gunste van de algemene middelen. In de tabel daaronder is opgenomen hoeveel er ten gunste van de algemene middelen kan vrijvallen.
Onder de tabellen worden de taakmutaties toegelicht.
Overigens ligt in deze begroting alleen het besluit voor over de verwerking van de taakmutaties in de Stadsbegroting 2020-2023. In de Nota Slotwijziging zullen wij een voorstel doen voor de verwerking in 2019.

Toelichting taakmutaties

Ontwikkeling leerlingenaantallen
De leerlingenaantallen op het voortgezet onderwijs lopen terug. Ook zien we een verschuiving in de leerlingenaantallen voortgezet speciaal onderwijs. Dit leidt tot een structurele neerwaartse bijstelling van
de begroting onderwijshuisvesting. Wij stellen voor dit te verrekenen met programma  Onderwijs.

Brede impuls combinatiefuncties
In de decembercirculaire 2018 is een nieuwe verdeling opgenomen. Nieuwe bestuurlijke afspraken die gelden van begin 2019 tot en met eind 2022 tussen betrokken ministeries liggen hieraan ten grondslag. De toegekende  middelen zijn inmiddels bij raadsvoorstel van 8 mei 2019 toegekend aan de programma’s Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg, Programma Sport en Programma Cultuur en Cultureel Erfgoed.

Transformatie fonds sociaal domein Jeugd
In de decembercirculaire 2018 is aan Nijmegen uit het transformatiefonds Sociaal domein voor 2018, 2019 en 2020 jaarlijks een bedrag van € 671.183 toegekend. De Gemeenteraad heeft in het interventieplan Fase 4 besloten deze middelen aan programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg toe te kennen. In de eerdere Interventieplannen fase 1 en 2 zijn maatregelen ingezet om tekorten bij het programma Zorg en Welzijn tegen te gaan en de transformatie van welzijn, zorg en jeugdhulp te versnellen. In het IP fase 4 is hiervoor een aanpak voor de komende jaren bepaald. Betreffende middelen worden voor deze aanpak ingezet.

Armoedebestrijding kinderen
In de decembercirculaire 2016 zijn middelen aan gemeenten toegekend voor de bestrijding van de gevolgen van armoede onder kinderen. Jaarlijks vindt in de meicirculaire actualisatie plaats van de verdeling. Wij stellen voor deze neerwaartse bijstelling vanaf 2020 ten laste van programma Werk & Inkomen te laten komen.

Compensatieregeling Voogdij/18+
Er was eerder geld vrijgemaakt voor de compensatie van gemeenten die ontoereikend budget ontvangen voor kosten voogdij en/of 18+. Het restant hiervan wordt nu in de meicirculaire 2019 toegevoegd aan het budget voor Jeugdhulp. Voor de gemeente Nijmegen betekent dit in 2019 extra middelen van € 90.000 en in 2020
€ 1.000 minder; voor de jaren 2021, 2022, 2023 en 2024 neemt het budget met respectievelijk  € 5.318, € 8.721, € 12.527 en  € 18.423 toe.

Digid en mijn overheid
Eind 2017 hebben de VNG en het Ministerie van BZK afgesproken dat de doorbelasting van DigiD
en MijnOverheid via de algemene uitkering uit het gemeentefonds verloopt. De VNG heeft gevraagd
om de bestaande regeling voor 2018 ten aanzien van de bekostiging van DigiD en MijnOverheid
voor de komende drie jaar te continueren, totdat de afgesproken evaluatie van het stelsel is
afgerond.  Wij stellen voor deze middelen toe te kennen aan programma Bestuur en Organisatie.

Digitaal stelsel omgevingswet
In 2018 is de beheerovereenkomst DSO-LV ondertekend. In 2021 treedt de omgevingswet in werking. Hiervoor is een goede digitale ondersteuning nodig. Gemeenten moeten hier financieel aan bijdragen. Hiervoor wordt vanaf 2020 een structurele uitname gedaan uit het gemeentefonds. Wij stellen voor deze middelen op stelpost te zetten omdat nog  bepaald moet worden hoe deze moet worden verwerkt.

Gezond in de stad
Voor deze taakmutatie is een raadsvoorstel in routing om dit in te zetten in het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en zorg.

Invoering Wvggz
Met ingang van 1 januari 2020 treedt de wet verplichte ggz in werking. Deze wet vervangt de Wet bijzondere opnemingen in psychische ziekenhuizen en regelt de rechten van mensen die te maken hebben met verplichte zorg in de ggz. Voor de gemeentelijke taken en bijbehorende kosten die volgen uit de Wet verplichte ggz, zijn er structurele Rijksbijdragen toegevoegd aan het gemeentefonds. De Rijksmiddelen die aan Nijmegen worden toegekend: 2020: € 219.000, 2021: € 222.000, 2022: € 226.000, 2023: € 236.000, 2024 en verder: € 237.000. Wij stellen voor deze extra middelen toe te voegen aan het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

Verrekening Voogdij / 18+
Er wordt meer geld vanuit de algemene uitkering toegevoegd aan de integratie-uitkering Voogdij/18+. Dit betekent voor Nijmegen dat de middelen voor jeugdhulp vanuit de algemene uitkering afnemen met € 136.000 in 2020, € 137.000 in 2021, € 136.000 in 2022, € 143.000 in 2023 en € 146.000 in 2024. Wij stellen voor om deze uitname ten laste te brengen van programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

Jeugdhulp kinderen in een AZC
Vanaf 2019 zijn gemeenten volledig verantwoordelijk voor de organisatie en financiering van jeugdhulp, inclusief jeugd-ggz, aan kinderen in een AZC. Voor 2019 hebben we hiervoor middelen ontvangen vanuit de decembercirculaire 2018. In de meicirculaire worden er ook structureel middelen toegevoegd. Het gaat om
€ 116.381 per jaar. Hiervoor worden contracten gesloten met een aantal aanbieders. Wij stellen daarom voor deze middelen toe te kennen aan programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

Landelijke Vreemdelingenvoorzieningen
In de aanloop op de invoering van een Landelijke voorziening Vreemdelingen (LVV) is met de meicirculaire voor de jaren 2019 t/m 2021 budget toegekend voor onze huidige Bed Bad Brood-voorziening en overige dienstverlening voor uitgeprocedeerde asielzoekers (2019: € 570.520, 2020: € 336.189, 2021: €167.173). Al lange tijd zijn gemeenten en rijk in gesprek over de lokale opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers en de financiële compensatie van het rijk. In onze begroting hebben we voor dit doel structureel € 300.000 opgenomen, wat de kosten van onze voorziening niet geheel dekt. Met de meicirculaire komt het rijk alsnog en met terugwerkende kracht met een toegekend budget voor dit doel. Voor de voortzetting van de huidige voorzieningen Bed Bad Brood, inclusief een sobere huisvesting in gemeentelijke panden, stellen we voor om voor 2019: € 70.000, 2020: € 125.000 en 2021: € 125.000 toe te voegen aan het Programma  Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg. De overige kosten vangen we op uit de reguliere begroting. Daarmee valt de volgende reeks vrij: 2019: € 500.520, 2020: € 211.189 en 2021: € 42.173.

Loon en prijsbijstelling inkomen en Participatie/IU SD participatie
Vanuit de meicirculaire 2019 zijn middelen vanuit de IU Participatie voor de WSW/nieuw Wajong en nieuw begeleiding door het Rijk beschikbaar gesteld. Daarnaast komen er  via de algemene uitkering de middelen voor re-integratie beschikbaar. We stellen voor om zowel de middelen voor re-integratie als de WSW middelen over te hevelen naar het programma Werk en Inkomen, product Werk.
De reden hiervoor is enerzijds dat de gemeente Nijmegen als wettelijke taak heeft om bestaande werkverbanden sociale werkvoorziening, begeleid werken WSW via dienstbetrekkingen uit te voeren. Deze middelen zullen voor de uitvoering van deze wettelijke taak worden ingezet. Anderzijds heeft de Raad  -bij de oprichting van de MGR- regionaal afgesproken dat alle middelen die vanuit het Rijk beschikbaar komen vanuit de Participatie-  beschikbaar te stellen aan de MGR. Om dit te kunnen realiseren stellen wij voor om alle beschikbare middelen over te hevelen naar het programma Werk en Inkomen. We stellen voor de negatieve bedragen ook over te hevelen naar het programma Werk en Inkomen.

Loon- en prijsbijstelling Jeugdhulp en WMO 2015
In de meicirculaire 2019 is de loon- en prijsbijstelling 2019 ten behoeve van de wet op de Jeugdhulp en WMO 2015 toegekend.  Deze loon- en prijsbijstellingen vallen iets hoger uit waardoor het budget voor Jeugd en WMO naar boven wordt bijgesteld. Het gaat om  € 420.000 in 2020, € 457.830 in 2021, € 511.643
 in 2022 en € 583.445 in 2023.  Wij stellen voor deze middelen toe te kennen aan programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

Maatschappelijke opvang (centrumgemeente/regionale middelen)
In de meicirculaire 2019 zijn de bedragen per centrumgemeente aangepast door het gebruik van actuelere basisgegevens voor de maatstaven. Voor Nijmegen betekent dit een neerwaartse aanpassing van de Rijksuitkering met € 28.755 vanaf 2019. Wij stellen voor deze neerwaartse bijstelling ten laste te brengen van het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

Programma geweld hoort nergens thuis
Voor de werkzaamheden van een regionale projectleider Vrouwenopvang/huiselijk geweld, stelt het Rijk -voor de jaren 2019 t/m 2021- een vergoeding van € 75.000 per jaar beschikbaar. Wij stellen voor deze tijdelijke extra middelen voor de dekking van een regionale projectleider niet toe te voegen aan het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg voor dekking van de regionale projectleider. Voor de a-structurele dekking zullen we binnen het taakveld ruimte zoeken.

Verhoging leeftijdsgrenzen gezinshuizen
Vanuit de meicirculaire 2019 komt er extra geld beschikbaar voor het verhogen van de leeftijdsgrenzen in gezinshuizen. Voor Nijmegen betekent dit extra middelen van € 23.000 in 2019, € 48.000 in 2020, € 66.867 in 2021, € 87.159 in 2022, € 114.509 in 2023 en € 116.913 in 2024.Wij stellen voor deze middelen toe te kennen aan programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

Verhoging taalniveau statushouders
Vooruitlopend op de nieuwe Wet inburgering, is met de meicirculaire voor de jaarschijven 2019 en 2020 jaarlijks € 204.816 toegekend om de begeleiding aan de huidige groep statushouders te intensiveren.  Anticiperend op de wet en de toekenning van de middelen hebben we in Nijmegen de intensivering reeds ingezet. Het rijksbudget voor 2020 is ontoereikend om deze taken uit te voeren. Daarom stellen we voor een deel van het budget 2019 over te hevelen naar 2020. Dit betekent dat we voorstellen voor 2020 € 204.816 toe te voegen aan het Programma  Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

Verrekening Voogdij / 18+
Er wordt meer geld vanuit de algemene uitkering toegevoegd aan de integratie-uitkering Voogdij/18+. Dit betekent voor Nijmegen dat de middelen voor jeugdhulp vanuit de algemene uitkering afnemen met € 136.000 in 2020, € 137.000 in 2021, € 136.000 in 2022, € 143.000 in 2023 en € 146.000 in 2024. Wij stellen voor om deze uitname ten laste te brengen van programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

Vrouwenopvang (centrumgemeente/regionale middelen)
De Rijksuitkering Vrouwenopvang wordt in de meicirculaire 2019 structureel verhoogd voor de opvang van slachtoffers van huiselijk en eergerelateerd geweld zonder eerdere verblijfsstatus (Verdrag van Istanbul/Europese richtlijn). Daarnaast zijn de aantallen eenheden van de maatstaven van het verdeelmodel geactualiseerd. De extra middelen die worden toegekend aan centrumgemeente Nijmegen bedragen ca.
€ 65.000 per jaar vanaf 2019. Wij stellen voor deze extra middelen toe te voegen aan het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

WMO beschermd wonen centrumgemeenten
De integratieuitkering beschermd wonen (centrumgemeente functie) is met de meicirculaire 2019 gewijzigd door de toekenning van de loon- en prijsbijstelling 2019. Daarnaast is de uitkering aangepast doordat de gemeente Bergen op Zoom voor de jaren 2018 t/m 2020 extra middelen ontvangt. Beide mutaties leveren een bijstelling van het Rijksbudget aan centrumgemeente Nijmegen op. Centrumgemeente Nijmegen ontvangt per saldo de komende jaren hierdoor extra Rijksbudget (2019: € 1.774.533, 2020: € 1.773.573, 2021: € 1.916.199, 2022: € 1.916.142, 2023 en verder: € 1.916.209. Wij stellen voor de extra middelen voor 2020 en verder voor loon-en prijscompensatie toe te voegen aan het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

IU SD participatie
In de septembercirculaire 2018 is deze uitkering (beperkt) aangepast. Wij stellen voor deze neerwaartse bijstelling  ten laste van programma Inkomen en Armoedebestrijding te brengen.

Rijksvaccinatieprogramma
Vanaf 2019 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). We  zijn verplicht hiervoor een contract te sluiten met een lokale uitvoeringsorganisatie. Vandaar dat de middelen hiervoor zijn overgeheveld aan het gemeentefonds. In Nijmegen wordt het RVP uitgevoerd door de GGD. In de septembercirculaire is hiervoor in 2019 aan Nijmegen een bedrag van € 278.000 aan middelen toegekend oplopend tot €304.000 in 2023. Wij stellen voor deze bedragen over te hevelen naar het programma Welzijn, Wijkontwikkeling en Zorg.

Suppletie-uitkering integratie sociaal domein Jeugd
In de meicirculaire 2018 en de septembercirculaire 2018 is er een suppletie-uitkering van € 682.803 beschikbaar gesteld voor 2019 respectievelijk 2020. Deze suppletie-uitkering heeft hoofdzakelijk betrekking op Jeugd. Wij stellen voor het bedrag van € 682.803 in 2019 over te hevelen van programma Werk & Inkomen naar het programma Welzijn,  Wijkontwikkeling en zorg en voor 2020 ook toe te voegen.

Toezicht en handhaving kinder- en gastouderopvang/ kwaliteit peuterspeelzalen
In de septembercirculaire 2018 is bekend gemaakt dat er meer geld vrij is gemaakt voor de  periode 2019 – 2022 voor  toezicht en handhaving op kinder- en gastouderopvang en op toezicht en handhaving kwaliteit peuterspeelzalen. De noodzakelijke kosten die hiervoor gemaakt worden zijn lager dan het huidige budget plus deze  taakmutatie . Daarom kan € 1 ton van dit bedrag vrijvallen.

DU Voorschoolse voorziening peuters
In de septembercirculaire 2018 is de decentralisatie-uitkering voorschoolse voorziening peuters met ingang van 2019 naar beneden bijgesteld. Dit betekent voor Nijmegen een neerwaartse bijstelling van € 103.951 in 2019, € 207.902 in 2020 en € 311.853 vanaf 2021 en verder. Wij stellen voor deze negatieve post over te hevelen aan programma Onderwijs.  

A&O fonds
In de meicirculaire 2017 is bepaald dat er niet langer rechtstreeks betalingen uit het gemeentefonds aan derden gedaan mogen worden zoals dat voorheen bijvoorbeeld aan de VNG, King, het A&O Fonds gebeurde. Vervolgens zijn er ondermeer middelen toegevoegd aan de algemene uitkering via de maatstaf inwoners. De afdeling PIF betaalt inmiddels rechtstreeks een factuur aan het A&O fonds. In dat kader stellen wij nu voor om voor 2020 en verder een bedrag van  € 67.465 over te hevelen aan programma Bestuur en Organisatie.