De huizenprijzen zijn in 2019 verder gestegen en er is krapte op de woningmarkt ontstaan. Daarnaast zijn de bouwkosten gestegen. Het consumentenvertrouwen vermindert maar is nog altijd boven het historisch gemiddelde.
De ontwikkeling van de economie blijft nog enigszins onzeker. Lange termijn voorspellingen zijn schaars en ook op korte termijn wordt een slag om de arm gehouden. Onzekerheid onder andere over de stabiliteit van de Europese Unie (Brexit, nieuwe schuldencrisis), terroristische dreiging en de ontwikkeling van de financiële markten blijft bestaan. Samengevat is het beeld dat het economisch herstel van de afgelopen jaren zal aanhouden, maar kwetsbaar blijft bij aanhoudende internationale onzekerheden.
Nijmegen omarmt de Waal
Het accent ligt bij de uitvoering van projecten die onderdeel uitmaken van het grotere kader ’Nijmegen omarmt de Waal’. Een opgave die bestaat uit een aantal grote gebiedsontwikkelingen, te weten: Waalsprong, Waalfront, het Valkhofkwartier en de Waalkade. In de Waalsprong bouwen we nog zo’n 6.000 woningen. De realisatie van de Grote Boel is bijna gereed. De uitvoering van De Waaijer (Landschapszone) krijgt verder zijn beslag. Hof van Holland is gestart en wordt verder uitgewerkt. In Hof van Holland is in 2018 de Europese aanbesteding voor het winkelhart (12.000M2 winkels en 450 woningen) afgerond en de planuitwerking is gestart. Het bestemmingsplan voor Dijkzone is door uw raad vastgesteld, hiervoor is een tender uitgezet voor de ontwikkeling van ca. 500 woningen waarvan minimaal 30% middeldure huur. De eerste winkels zullen naar verwachting medio 2021 open gaan. In Woenderskamp is de bouw van de eerste woningen gestart en is de tweede fase in de verkoop. De realisatie Zuiderveld, Koudenhoek-Zuid en de Stelt-Zuid is gestart.
In het Waalfront wordt in 2020 het Dijkkwartier Oost verder ontwikkeld, start de bouw in het park Fort Kraaijenhoff en start de planontwikkeling van het Waalkwartier op de plek van het voormalige, gesloopte slachthuis is. Tevens start, als onderdeel van Waalkwartier, de herontwikkeling en inpassing van delen van het Honig complex.
Voor het project Valkhofkwartier wordt verwezen naar de tekst ‘Binnenstad’.
De herontwikkeling van NYMA is met het vaststellen door de raad van de gebiedsvisie NYMA en aanstellen van een kwartiermaker gestart. Er is volop interesse van binnen en buiten Nijmegen vanuit partijen om zich te vestigen op het terrein of te investeren en ontwikkelen.
Maatschappelijk Vastgoedprojecten
Het traject om tot eventuele herbouw van de Donjon te komen, verliep moeizaam. De locatie in het drievoudig beschermd rijksmonument park het Valkhof maakte het zetten van volgende stappen dermate arbeids- en kapitaalintensief dat de Donjon niet haalbaar bleek. In 2019 is de ontwikkel – en realisatieovereenkomst tussen de Stichting Donjon en de gemeente Nijmegen ontbonden. De renovatie van het Valkhofpark, dat onderdeel was van de overeenkomst, nemen we nu weer zelf ter hand en staat geprogrammeerd om in 2020 te starten.
Stationsgebied Nijmegen
In 2014 heeft het ministerie van I&M aan ProRail de opdracht gegeven te starten met het laatste onderdeel van het nationale project Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) Schiphol – Nijmegen, te weten station Nijmegen. Het project voorziet in de uitbreiding van het aantal (opstel-)sporen en perrons op station Nijmegen om zo het groeiende aantal reizigers te accommoderen. Voor de uitvoering van het project PHS Nijmegen is een investering van circa € 85 - € 115 miljoen aan rijksmiddelen gereserveerd. De gemeente heeft het project PHS Nijmegen aangegrepen om de lang gekoesterde wens tot verbetering van het stationsgebied te realiseren. Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen de centrumzijde (oost) en de westzijde. Decennialang vormen het station en de spoordijk een barrière tussen het centrumgebied en de wijken Waterkwartier en Wolfskuil. Met de uitbreiding van het aantal perrons en de doortrekking van de voetgangerstunnel grijpen we de kans aan om een nieuwe entree van het station te maken aan de westzijde. Hierdoor wordt het station tweezijdig ontsloten en kan het gebied - dat nu nog wordt ervaren als achterkant - ter hoogte van de voormalige UWV locatie in ontwikkeling genomen worden. Voor de realisatie van een volwaardige entree aan de westzijde hebben we in de Zomernota 2017 opnieuw gemeentelijke middelen gereserveerd, in totaal € 5,5 miljoen. Recent heeft de provincie Gelderland een financiële bijdrage toegezegd van € 6 miljoen. Hierdoor kan de uitvoering van de entree westzijde, als ‘bijbestelling’ bij het project PHS Nijmegen door ProRail worden gerealiseerd.
In 2018 hebben het ministerie van I&W en de gemeente Nijmegen een bestuursovereenkomst getekend die over en weer de verantwoordelijkheden vastlegt in de realisatie van een nieuwe entree aan de westzijde als onderdeel van het project PHS Nijmegen. Naar verwachting duren de planvoorbereiding en aanbesteding nog tot 2021, waarna de uitvoering van het gehele project kan worden gestart. Parallel en letterlijk grenzend aan de realisatie van de nieuwe entree aan de westzijde wordt de gebiedsontwikkeling gelegen tussen de Tunnelweg, de Koninginnelaan en de Fresiastraat opgepakt. Ook wel bekend als de voormalige UWV locatie. Hier ontwikkelen we als gemeente samen met een private partij de transformatie naar stedelijk gebied rondom een belangrijk stedelijk knooppunt. En voegen we functies toe zoals wonen, werken, hotel, congresfaciliteit en winkels.
Na langjarige lobby van gemeente en provincie zijn nu ook het ministerie van I&W, NS en ProRail overtuigd dat het niet structureel aanpakken van de stationshal en het stationsplein aan de centrumzijde een gemiste kans is. Ze hebben daarom gezamenlijk een opdracht geformuleerd voor het uitwerken van scenario’s om de situatie ter plaatse fundamenteel aan te pakken. Inmiddels is duidelijk geworden dat de oorspronkelijke opdracht voor het uitwerken van scenario’s alleen lukt als het gehele gebied integraal wordt ontworpen op de verschillende onderdelen. We verwachten in Q3 2019 het ontwerp proces te kunnen afronden en de resultaten van de studies die zijn uitgevoerd naar het busstation, de fietsenstallingen en verbeteren van de toegang tot het Stationsplein (inclusief stationshal) te kunnen presenteren. Gelijktijdig voeren we op provinciaal en nationaal niveau gesprekken met de verschillende stakeholders en overheden voor het verwerven van de benodigde financiering.
Binnenstad
De gebiedsvisie Valkhofkwartier is in januari 2019 door de Raad vastgesteld. Doel is om het Valkhofkwartier de komende 10-15 jaar nog meer op de kaart te zetten als de belangrijkste culturele, historische en toeristische plek van Nijmegen. Dé hotspot om een bezoek aan Nijmegen mee te beginnen. Met het Valkhofkwartier positioneren we Nijmegen verder als aantrekkelijke én oudste stad.
In 2020 willen we starten met twee projecten: de renovatie van het Valkhofpark en de herinrichting van de Kop van de burchtstraat . Vanaf 2021 staat de vergroening van het Kelfkenbos plein geprogrammeerd.
De gebiedsvisie Vlaams Kwartier is in 2019 door de Raad vastgesteld. In 2020 wordt gewerkt aan de uitvoering hiervan. De Eilbrachtstraat is afgesloten voor gemotoriseerd verkeer en wordt heringericht en vergroend. Er zijn gesprekken over herontwikkeling met de vastgoedeigenaren van panden driehoek Tweede Walstraat/Vlaamsegas, Molenpoortpassage en Elckerlyck. Er wordt onderzocht hoe het aantal coffeeshops in de driehoek Tweede Walstraat/Vlaamsegas kan worden verminderd. Daarnaast loopt een onderzoek naar hoe het bezoekersparkeren meer aan de randen van en buiten het centrum kan worden gefaciliteerd, in plaats van diep in het centrum in de Marienburggarage en op het Molenpoortdak. Door bezoekerstellingen in het centrum krijgen we meer inzicht in de bezoekers- en mobiliteitsstromen in het centrum.
Aardgasvrij Nijmegen
Het project Aardgasvrij Nijmegen levert een bijdrage aan een energieneutraal Nijmegen in 2045 door in de gehele gebouwde omgeving 80.000 woningen van het aardgas af te halen en alternatieven aan te bieden voor de verwarming, het koken en het tapwater. Ook kantoren, scholen, maatschappelijk vastgoed vallen onder de gebouwde omgeving.
In september 2018 is in de raad de warmtevisie vastgesteld en zijn de 8 wijken aangewezen waar gestart wordt met het samen met bewoners en overige stakeholders opstellen van wijkwarmteplannen. In 2018 zijn we daartoe begonnen in de wijken Hengstdal, Bottendaal, Zwanenveld en Stationsomgeving/centrum. Inzet is dat eind 2021 de wijkwarmteplannen gereed zijn en vastgesteld kunnen worden in de raad. Voor de wijk Zwanenveld geldt bovendien dat we hier werken aan de groene stadsvernieuwing of stadsvernieuwing 2.0. Hier benutten we het project aardgasvrij nadrukkelijk om ook sociale, economische en maatschappelijke doelen te realiseren, zoals het scheppen van nieuwe banen in de techniek, het tegengaan van eenzaamheid en het realiseren van woningdifferentiatie.
Een essentiële stap in het geschikt maken van een woning voor aardgasvrij is het isoleren van de woning. Voor de ondersteuning van bewoners en VVE’s in de gehele stad bij deze opgave is het fysieke loket Aardgasvrij Nijmegen ingericht (voorheen loket duurzaam wonen plus), is een website ingericht (www.nijmegen/aardgasvrij) en een projectleider ‘no regret maatregelen’ aangesteld.
Tenslotte zullen we op wijkaanpak overstijgend en dus stedelijk niveau werken aan een aantal strategische onderwerpen, zoals de duurzame bronnenstrategie, de warmtenetstrategie en de haalbaarheid naar de oprichting van een gemeentelijk warmtebedrijf. Onderdeel van de duurzame bronnenstrategie is het onderzoek naar de mogelijkheden van geothermie, aquathermie en biomassa. We verwachten in Q4 2019 de eerste uitkomsten van deze onderzoeken te kunnen presenteren.
Novio Tech Campus
De Nijmeegse campussen zijn als bron van kennis en innovatie van groot belang voor onze stad en regio. De aantrekkingskracht van de campussen op bedrijven en studenten is groot, waardoor zij een belangrijke bijdrage leveren aan de economische ontwikkeling, werkgelegenheid en levendigheid van de stad.
De campussen zijn met bijna 25.000 arbeidsplaatsen verantwoordelijk voor een kwart van de banen in onze stad. Door de Radboud Universiteit en Hogeschool Arnhem Nijmegen worden op Campus Heijendaal ruim 45.000 studenten opgeleid. Hiermee vervullen de campussen een belangrijke functie als kraamkamer voor nieuw talent. Tot slot zijn de Nijmeegse campussen een bron van innovatie en leveren op die manier een bijdrage aan nieuwe ontwikkelingen en nieuwe bedrijvigheid. In de periode 2013-2017 zagen we op de campuslocaties een groei met 2.690 banen en 112 nieuwe bedrijfsvestigingen. Daarvan zijn 78 bedrijven geland op de Novio Tech Campus.
Als stad willen wij investeren in een verdere versterking en groei van onze campussen. Dit doen wij samen met onze belangrijke partners, waaronder bedrijven, kennisinstellingen, campusorganisaties en provincie Gelderland. Een belangrijke stap hierbij is de ontwikkeling van een gezamenlijke strategie voor zowel de ruimtelijke ontwikkeling van de Novio Tech Campus als de organisatie en samenwerking binnen “Campus Nijmegen”. “Campus Nijmegen” omvat, naast Campus Heijendaal en Novio Tech Campus, óók alle andere relevante locaties en partijen die elders in de stad en regio gevestigd zijn. Eind 2019 wordt het adviesrapport voor deze strategie door Twynstra en Gudde aan de partners opgeleverd, waarna afspraken kunnen worden gemaakt over acties en de te zetten stappen.